Όταν αποφασίζει ένα ζευγάρι να πάρει διαζύγιο πολλές φορές υποτιμούν τις συνέπειες που έχει ο χωρισμός στα παιδιά τους. Συνήθως στέλνουν τον έφηβο τους για ψυχοθεραπεία και θεωρούν πως το μικρότερο παιδί “είναι καλά”.
Όμως τα νήπια είναι τα πιο σύνηθη αγνοημένα θύματα του διαζύγιου διότι τις περισσότερες φορές δεν έχουν την ικανότητα να εκφράσουν τα συναισθήματα τους με λέξεις και έτσι αντιδρούν συμπεριφορικά, π.χ. θυμώνουν, πεισμώνουν, γίνονται ‘άτακτα΄ ενώ συναισθηματικά εκδηλώνουν μία ανασφαλή προσκόλληση, έχουν εφιάλτες και φοβίες κ.α.
Υπάρχουν απλοί τρόποι να προετοιμάσετε το νήπιο σας για τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται:
- Περιγράψετε την νέα οικογενειακή κατάσταση στο παιδί με απλότητα αλλά σαφήνεια. Οι περισσότεροι γονείς καταλαμβάνονται από το πως θα ανακοινώσουν στο παιδί τον χωρισμό και παραλείπουν να δώσουν μία καθαρή εικόνα των πραγμάτων. Τα νήπια έχουν αρκετή θεμελιωμένη εικόνα των γεγονότων και θέλουν να ξέρουν τι ακριβώς σημαίνει το διαζύγιο γι΄ αυτούς. Αν δεν γνωρίζετε εσείς οι ίδιοι τι αλλαγές πρόκειται να συμβούν απλά πείτε στο παιδί αυτό που γνωρίζετε, π.χ. “Εγώ θα μείνω εδώ στο σπίτι και ο μπαμπάς θα έχει το δικό του σπίτι. Εσύ θα μένεις και στα δύο σπίτια. Θα έχεις ρούχα και παιχνίδια σε αυτό το σπίτι και στου μπαμπά το σπίτι”. Όσες περισσότερες πληροφορίες δώσετε στο παιδί τόσο προετοιμασμένο θα είναι. Βεβαιωθείτε να αναφέρετε ότι αυτή η κατάσταση θα είναι μόνιμη. Αποφεύγετε σχόλια τύπου “Δεν θα αλλάξουν πολλά”, διότι αυτό δεν θα προετοιμάσει το παιδί για την πραγματικότητα που έρχεται.
- Χρησιμοποιήστε λέξεις-κλειδιά που εκφράζουν το μακροπρόθεσμο. Ορισμένες φορές η λύπη που περνά ένας γονιός σ΄αυτἠν την περίοδο μπορεί να τους κάνει να χρησιμοποιούν λέξεις οι οποίες δεν δίνουν την πλήρη εικόνα των πραγμάτων στο παιδί. Προτάσεις τύπου, “θα είμαστε πάντα μία οικογένειά” και “αγαπιόμαστε ακόμη με τον μπάμπα/μαμά” μπερδεύουν το παιδί όταν εκείνο χρειάζεται ξεκάθαρες εξηγήσεις τύπου άσπρο-μαύρο. Όταν μιλάτε στο παιδί για τον χωρισμό είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήτε γλώσσα η οποία δίνει ξεκάθαρο μήνυμα. Ακόμη κι αν αγαπάτε ο ένας τον άλλον, λέγοντας αυτό σ’ ἐνα μικρό παιδί προσθέτη στην σύγχυση του και του δίνει πλαστές ελπίδες (π.χ. σκέψεις τύπου “αφού αγαπιέστε γιατί χωρίζετε;” “άρα μπορεί να μην χωρίσουν”).
- Ενημερώστε το παιδί ότι δεν θα τους αφήσετε ή δεν θα πάρετε ‘διαζύγιο’ απ’ αυτούς. Τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να συλλάβουν την έννοια του διαζυγίου. Η ιδέα πως κάποιος στην οικογένειά θα φύγει για να ζήσει αλλού είναι πέραν της φαντασίας τους. Γνώρισε στο παιδί το γεγονός πως ορισμένες φορές οι μαμάδες και οι μπαμπάδες αποφασίζουν να χωρίζουν όπως όταν τα παιδιά αποφασίζουν να μην ξανά κάνουν παρέα με τους καλύτερους τους φίλους. Πες του πως οι γονείς δεν παίρνουν διαζύγιο απ΄ τα παιδιά τους ούτε αφήνουν τα παιδιά τους και πως εσείς δεν θα τα αφήσετε ποτέ.
- Επιτρέψτε στο παιδί να πηγαίνω-φέρνει τα πράγματα του και στα δύο σπίτια. Στην αρχή του χωρισμού υπάρχει μεγάλη ένταση ανάμεσα στους ενήλικες και πολλά πράγματα γίνονται αιτία να ανάψουν τα αίματα. Μην αφήσετε αυτή την ένταση να παρέμβει σ΄ ότι είναι σωστό για το παιδί σας. Στην διάρκεια ενός διαζυγίου το παιδί χρειάζετε άνεση και ρουτίνα όσο ποτέ. Με όλη την ανωκατοσούρα των αλλαγών, το παιδί χρειάζετε τα ρούχα του, τα παιχνίδια του και τα αντικείμενα που του δίνουν ασφάλεια να είναι και στα δύο σπίτια. Αργότερα όταν τακτοποιηθείτε τότε μπορεί να έχει δύο ειδών ρούχα/παιχνίδια και στα δύο σπίτια αλλά στην αρχή κρατήστε τις αλλαγές στο ελάχιστο.
- Να λέτε στο παιδί σας κάθε μέρα με ποιον γονέα θα είναι. Η αβεβαιότητα για οποιονδήποτε προκαλεί άγχος και στρες πόσο μάλλον για ένα νήπιο όταν είναι μπερδεμένο για το ποιο σπίτι θα πάει να μένει κάθε μέρα. Πολλές φορές τα νήπια δεν ξέρουν ποιος θα τους πάρει απ΄ το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό. Οπότε η ρουτίνα είναι πολύ κρίσιμη να είναι τακτική και προβλέψιμη. Πείτε στο παιδί κάθε πρωί και πριν τον ύπνο που θα μένουν την επόμενη ημέρα. Μπορείτε να κάνετε ένα ημερολόγιο και να το κρεμάσετε στο δωμάτιο του. Κυκλώστε με κόκκινο τις ημέρες που θα είναι με την μαμά και με γαλάζιο τις ημέρες που θα είναι με τον μπαμπά. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί να έχει μία οπτική υπενθύμιση για την εβδομαδιαία ρουτίνα τους.
Το διαζύγιο είναι από την φύση του μία τραυματική και δύσκολη εμπειρία. Πολλές φορές τα νήπια δεν εκδηλώνουν σημάδια πως δυσκολεύονται με τον χωρισμό. Αντί να περιμένετε πότε θα εκδηλωθούν καλύτερα να τους ενημερώσετε για το διαζύγιο δουλεύοντας αυτά που αναφέραμε ώστε να αποφευχθεί το χειρότερο. Με ξεκάθαρες και απλές εξηγήσεις όταν το παιδί καταλάβει πως οι προκείμενες αλλαγές θα τον επηρεάσουν, τόσο το καλύτερο θα προσαρμοστεί στην αλλαγή.
Πηγή: www.anxioustoddlers.com